Ινομυώματα - Τι πρέπει να γνωρίζετε;

Το ποσοστό των γυναικών που θα αναπτύξουν ινομυώματα μέχρι την ηλικία των 50 ετών κυμαίνεται μεταξύ 20 και 80%, δηλαδή περίπου 1 στις 3 γυναίκες, ανάλογα και με το προσωπικό ιατρικό ιστορικό της κάθε γυναίκας. Τι είναι, όμως, τα ινομυώματα, ποια είναι τα συμπτώματα, πως επηρεάζουν την ζωή μιας γυναίκας και ποια είναι η αντιμετώπιση τους;

Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στο τοίχωμα της μήτρας. Ο αριθμός και το μέγεθος τους ποικίλλει από το μέγεθος μιας σταφίδας μέχρι το μέγεθος ενός μήλου. Πολύ σπάνια μπορεί να είναι και πολύ μεγαλύτερα. Δεν εμφανίζουν όλες οι γυναίκες τα συμπτώματα που σχετίζονται με τα ινομυώματα. 

Ποια γυναίκα είναι πιθανότερο να εμφανίσει ινομυώματα;

Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να αναπτύξει μια γυναίκα ινομυώματα. Αυτοί είναι:

  • Ηλικία: Η ανάπτυξη ινομυώματος αυξάνεται κατακόρυφα την περίοδο των 30-40 ετών με μια συνεχή άνοδο της πιθανότητας μέχρι την περίοδο της εμμηνόπαυσης. Μετά την εμμηνόπαυση, τα ινομυώματα συνήθως υποστρέφουν.
  • Οικογενειακό Ιστορικό: Εάν έχετε κάποια συγγενή με ινομυώματα, τότε οι πιθανότητες να αναπτύξετε και εσείς αυξάνονται. Εάν αυτή η συγγενής είναι η μητέρα σας τότε ο κίνδυνος να αναπτύξετε και εσείς είναι τρεις φορές μεγαλύτερος από τον γενικό πληθυσμό.
  • Βάρος: Οι γυναίκες με υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος έχουν αυξημένο κίνδυνο για ινομυώματα στη μήτρα, ο οποίος είναι δύο με τρεις φορές μεγαλύτερος από τον γενικό πληθυσμό. 
  • Διατροφή: Η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και χοιρινού έχε συνδεθεί με υψηλό κίνδυνο για ινομυώματα. Αντιθέτως η κατανάλωση λαχανικών έχει συσχετισθεί με μείωση του κινδύνου στις γυναίκες με επιβαρυμένο ιστορικό. 

Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει μια γυναίκα;

Οι περισσότερες γυναίκες με ινομυώματα δεν θα εμφανίσουν συμπτώματα, κάποιες μπορεί να εμφανίσουν:

  1. Βαριές αιμορραγίες κατά την έμμηνο ρύση, οι οποίες μπορεί να είναι ικανές να δημιουργήσουν αναιμία, όπως επίσης και πολύ επώδυνη έμμηνο ρύση. 
  2. Αίσθημα βάρους στην πυελική περιοχή.
  3. Συχνοουρία.
  4. Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
  5. Πόνος στη μέση.
  6. Επιπλοκές στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Αυξημένη πιθανότητα ανάγκης για καισαρική τομή, έξι φορές μεγαλύτερη συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό.
  7. Μειωμένη γονιμότητα, η οποία είναι εξαιρετικά σπάνια.

Τι προκαλεί τα ινομυώματα;

Η αίτια της ανάπτυξης ινομυώματος σε μια γυναίκα είναι άγνωστη. Οι ερευνητές πιστεύουν πως είναι αποτέλεσμα πολλών διαφορετικών παραγόντων, με κυριότερους:

Ορμόνες. Τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης φαίνεται να σχετίζονται με την ανάπτυξη ινομυώματος.

Γενετική. Το οικογενειακό ιστορικό φαίνεται να έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη ινομυώματος. 

Άγνωστος είναι επίσης και ο παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει την αύξηση ή την συρρίκνωση ενός ινομυώματος. Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι πως τα ινομυώματα είναι μέχρι ένα βαθμό ορμονοεξαρτώμενα. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να αυξηθούν σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και να μειωθούν έως και να υποστρέψουν εντελώς στην περίοδο της εμμηνόπαυσης. 

Μπορεί ένα ινομύωμα να εξελιχθεί σε κακοήθεια;

Τα ινομυώματα είναι σχεδόν πάντα καλοήθη. Πάρα πολύ σπάνια (λιγότερο από 1 γυναίκα στις 1000 γυναίκες με ινομυώματα) μπορεί ένα καλοήθες ινομύωμα να εξελιχθεί σε κακοήθεια. Ωστόσο, η ανάπτυξη ενός καλοήθους ινομυώματος δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο της μήτρας.

Εγκυμοσύνη και ινομυώματα.

Οι γυναίκες με ινομυώματα έχουν έναν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες θα έχουν μια υγιής εγκυμοσύνη και έναν υγιή τοκετό. Οι γυναίκες με ινομυώματα έχουν αυξημένο κίνδυνο για:

  1. Καισαρική τομή. Ο κίνδυνος να χρειαστεί η γυναίκα καισαρική τομή είναι 6 φορές μεγαλύτερος από τον γενικό πληθυσμό χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είναι εφικτός ο φυσιολογικός τοκετός στις περισσότερες περιπτώσεις. 
  2. Ισχιακό μωρό. Έρευνες δείχνουν πως οι γυναίκες με ινομυώματα έχουν αυξημένη πιθανότητα να κυοφορούν ένα μωρό, το οποίο βρίσκεται σε ισχιακή θέση στο τέλος της εγκυμοσύνης, πιθανότατα λόγω χώρου.
  3. Μη εξέλιξη του τοκετού.
  4. Αποκόλληση του πλακούντα.
  5. Πρόωρος τοκετός. 

Πως θα καταλάβει κάποια γυναίκα πως έχει κάποιο ινομύωμα;

Ο γιατρός μπορεί να υποψιαστεί την ύπαρξη κάποιου ινομυώματος στη μήτρα ακόμα και κατά την κολπική εξέταση. Για να επιβεβαιώσει τις υποψίες του θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει απεικονιστικές μεθόδους, δηλαδή κάποια τεστ που μας δίνουν εικόνες της μήτρας. Αυτές είναι:

Υπερηχογράφημα. Καλύτερα αποτελέσματα φαίνεται να έχει το κολπικό υπερηχογράφημα όταν πραγματοποιείται με άδεια ουροδόχο κύστη. 

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει από τη γυναίκα να υποβληθεί σε ακτινογραφία, μαγνητική τομογραφία ή υστεροσαλπιγγογραφία για μια καλύτερη εικόνα του ινομυώματος. Σε κάποιες περιπτώσεις για να γίνει η διάγνωση μπορεί, επίσης, να χρειαστεί να γίνει διερευνητική λαπαροσκόπηση ή υστεροσκόπηση. 

Πως αντιμετωπίζονται τα ινομυώματα;

Οι γυναίκες που δεν εμφανίζουν ενοχλητικά συμπτώματα που σχετίζονται με τα ινομυώματα δεν χρειάζεται να τα αντιμετωπίσουν. Για όσες γυναίκες έχουν συμπτώματα υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να τις ανακουφίσουν. Πριν από την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας για εσάς υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που θα πρέπει να σκεφτείται μαζί με τον γιατρό σας. Αυτοί είναι:

  • Αν τα συμπτώματα που έχετε και μπορεί να οφείλονται στα ινομυώματα σας ενοχλούν. 
  • Αν επιθυμείτε εγκυμοσύνη στο μέλλον.
  • Το μέγεθος του ή των ινομυωμάτων.
  • Τη θέση του ή των ινομυωμάτων.
  • Την ηλικία σας και το χρονικό διάστημα που έχετε μέχρι την εμμηνόπαυση.

Αν έχετε κάποιο ινομύωμα, αλλά δεν έχετε κάποιο σύμπτωμα, το πιθανότερο είναι πως δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη αντιμετώπιση. Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται μια απλή παρακολούθηση. Σε κάθε ετήσιο γυναικολογικό τσεκ απ ο γιατρός θα μετρήσει και θα αξιολογήσει πόσο έχει μεγαλώσει ή μεγαλώνουν.

Οι θεραπευτικές επιλογές ποικίλλουν. Μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική (ινομυωματεκτομή, υστερεκτομή, γυναικολογική θεραπευτική απόξεση κ.α.).